PLEN
Główna Konkurs Rys historyczny Moda damska Moda męska Modrzejewska Ciekawostki E-learning Inne
Moda damska
Wybierz okres »empirebiedermeierromantyzmkrynolinatiurniurasecesja
Charakterystyka
Galeria portretów
Charakterystyka
Druga połowa lat trzydziestych XIX w. przyniosła kolejną zmianę mody. Okres ten nazwano romantycznym. Inspiracją dla mody stały się kostiumy tancerek występujących w balecie La Sylphide, wystawionym w paryskiej Académie Royale de Musique w 1832 r. Kostiumy te składały się z obcisłego stanika zakończonego z przodu w szpic oraz zwiewnej, szerokiej spódnicy. Typ wydłużonego z przodu stanika, zachodzącego na obficie marszczoną spódnicę sukni zyskiwał coraz większą popularność w drugiej połowie lat trzydziestych i w latach czterdziestych. Punkt ciężkości sylwetki kobiecej skoncentrował się na szerokiej spódnicy, która efektownie kontrastowała ze szczupłą linią ramion i wąską talią. Ten typ sukni doskonale podkreślał cechy ówczesnego ideału kobiecej urody: subtelność, kruchość, delikatność.
Smukłości nadawał sylwetce gorset, na który zakładano staniczek, aby jego konstrukcja nie odznaczała się pod suknią. Fiszbinami usztywniane były również staniki sukien. Dekolty miały kształt owalny. Wykańczane były bertą, czyli rodzajem plisy lub dekoracyjnej falbany z tej samej tkaniny, co suknia, bądź też z koronki. Ozdobne berty, plisowania i marszczenia na stanikach sukni inspirowane były modą znaną z XVII- i XVIII- wiecznych portretów słynnych dam, których nazwiskami je określano, na przykład „corsage à la Sevigné” lub „à la Maintenon”. Rękawy wszywane były nisko, żeby uzyskać wąską linię ramion. Bufy rękawów przemieściły się niżej, w okolice łokcia i przedramienia. W latach czterdziestych coraz modniejsze były rękawy bardzo wąskie, w których, aby umożliwić swobodniejszy ruch i zgięcie ręki, stosowano na wysokości łokcia zakładki lub marszczenia. Spódnice sukni podszywano tarlatanem, rzadko tkaną, usztywnioną krochmalem tkaniną bawełnianą. Dla podtrzymania fałdów szerokiej spódnicy noszono po kilka nakrochmalonych halek i specjalną spódnicę z włosianki, sztywnej tkaniny z dodatkiem końskiego włosia.
Od czasów dyrektoriatu i empiru panie nie mogły już ukrywać drobiazgów w praktycznych kieszeniach pod spódnicą sukni. Zamiast nich zaczęły nosić w ręku torebki, które zaskakiwały często fantastycznymi kształtami i dekoracyjnością. Jednymi z najciekawszych były torebki o formach brył geometrycznych – stożków, walców, czy też naśladujące swoim kształtem owoce ananasów. Do dekoracji torebek używano różnorodnych materiałów: pestek owoców, muszli, szylkretu, kości słoniowej, skóry. Szczególnie popularne były torebki dziane ze szklanych koralików lub też nimi haftowane, a ulubionym motywem dekoracyjnym były kwiaty – róże i niezapominajki. Niezbędnym akcesorium modnej damy był również wachlarz. Na początku XIX w. i w pierwszych latach epoki biedermeieru panie używały niewielkich, kunsztownie rzeźbionych wachlarzy z kości lub szylkretu. W latach trzydziestych ich rozmiar powiększył się, a dekoracja nawiązywała do malowanych wachlarzy XVIII-wiecznych. Impulsem do nowej mody stał się bal w pałacu Tuileries w Paryżu w 1829 r., podczas którego damy wystąpiły z oryginalnymi, XVIII-wiecznymi wachlarzami. Najwspanialsze wachlarze malowane były przez znanych artystów, a ich stelaże wykonywano ze szlachetnych materiałów: kości słoniowej, macicy perłowej, szylkretu. Tańsze miały stelaże z drewna, a pokrycie z papieru. Techniką wykorzystywaną najczęściej do dekoracji pokryć wachlarzy była wówczas litografia. W medalionach umieszczano sceny rodzajowe w historycznych kostiumach, będące niekiedy ilustracją współczesnych dramatów romantycznych lub też sceny rozgrywające się w malowniczym pejzażu i włoskim kostiumie. Szczególny charakter miały wachlarze ślubne, które wykonywano najczęściej z koronki, na stelażu z masy perłowej lub kości słoniowej, z herbem i monogramami panny młodej.
Niemal do końca lat czterdziestych XIX w. damskie pantofelki były płaskie, pozbawione obcasów, dostosowane fasonem do antykizujących sukni z początku XIX w. Niestety obniżały one znacznie kobiecą postać, czemu starano się zaradzić poprzez umieszczanie w napiętkach ukrytych wewnątrz koturnów. Dopiero tuż przed połową stulecia pojawiły się pantofelki i trzewiczki z obcasami o kieliszkowatym kształcie, nawiązującym do form rokokowych. Eleganckie pantofelki szyto z jedwabiu. Obok najpopularniejszych białych, kremowych i czarnych, pojawiały się także pantofelki w żółtym, zielonym czy błękitnym kolorze. W niektórych z nich zachowały się etykiety z adresami firm i sklepów. Od lat dwudziestych XIX w. modne były pantofelki o ściętych noskach, które utrzymywały się aż do lat sześćdziesiątych.
© Muzeum Pałac w Wilanowie 2011. Wszelkie prawa zastrzeżone.
stat